Betreft: debat gevraagd en dat mag op televisie zijn

Kunnen we nu eindelijk eens komaf maken met torenhoge boetes bij openstaande schulden en het gerechtelijk invorderen? En een kat een kat noemen: gerechtelijk invorderen in welke vorm dan ook is enkel goed voor de gerechtsdeurwaarder. Punt.
Goed informeren is een kunst. Daar zijn we het allemaal over eens. Daar zijn verschillende kanalen en manieren voor. Goed en objectief informeren moet de norm zijn, het Olympisch minimum. Zeker als het goed of onvolledig communiceren een impact heeft die maatschappelijk schade kan aanrichten. 

De schuldindustrie heeft in België laatste jaren een hoogtepunt bereikt. Terecht wil de huidige federale regering en bij uitbreiding ook verschillende oppositiepartijen daar komaf mee maken. Wie in de schulden terecht komt, als consument of als bedrijf, heeft daar vaak niet om gevraagd en komt daarbij in een totaal nieuwe en onbekende wereld terecht. Een wereld die geregeerd wordt door schuld en boete. 

De vraag die we ons daarbij moeten stellen is: “Welke maatschappij willen we daarbij zijn?” 

Bij Socrem kiezen we voor een strenge maar rechtvaardige aanpak: schulden moeten altijd betaald worden, maar we geven de voorkeur aan een minnelijk traject waarbij respectvol maar kordaat wordt omgegaan met schuldenaars (consument of bedrijf), zonder boetes en extra kosten die zich opstapelen. 
De laatste weken loopt op Kanaal Z/Canal Z een reeks onder de titel Z-Mediation. 
Even wat omkadering: de hele Z-reeks, en dus ook Z-Mediation, is wat men “native” noemt. Een commerciële organisatie koopt dit concept en krijgt daarvoor zendtijd op de zender om de eigen boodschap kracht bij te zetten. Terecht valt dit niet onder de verantwoordelijkheid van de redactie. Waarom is dat terecht? Het is niet objectief, het is immers de boodschap waar men voor betaalt die dominant is. De waarheid moet hier even wijken. 
Z-Mediation is betaald door de Nationale Kamer van Gerechtsdeurwaarders en loopt hoog op met het eigen ideaalbeeld van het eigen beroep.

Dat mag uiteraard, maar waar Socrem het lastig mee heeft is dat dit gewoon niet de waarheid is, meer nog… ze doet de waarheid geweld aan.

Ik vat even samen waarom.

Bij schuldinvordering zijn er grosso modo twee mogelijkheden. Men kan gerechtelijk of minnelijk invorderen. Maar vermits het over een delicaat onderwerp gaat en over veel geld is “geloofwaardigheid” belangrijk. Minnelijk wordt vaak geassocieerd met “incasso”, en toegegeven dat is een term die vergiftigd is, maar waar de overheid verstandig genoeg de controle naar zich toe heeft getrokken: de FOD Economie zorgt ervoor dat deze minnelijke invorderingen zuiver en wettelijk verlopen, zonder uitwassen of fraude (zoals vroeger). De consument of het bedrijf dat via een minnelijke invordering zijn/haar schulden kan betalen mag daardoor op beide oren slapen: de FOD-economie waakt mee over de goede gang van zaken, de schuldeiser is ook tevreden want die krijgt sneller zijn geld vermits eerst het basisbedrag wordt afbetaald en pas dan de administratieve kosten. Minnelijk betekent trouwens meestal “via afbetaling”, gespreid over een langere periode dus. 
Dat laatste loopt ook niet op: het blijft beperkt tot de verkoopsvoorwaarden. Dat alles en nog veel meer zit vervat in ene wet die dateert uit 2002, en waar Socrem in de adviezen nog veel verder wil gaan in het voordeel van schuldenaars in bedrijven of consument. 
De muziek klinkt helemaal anders, ja zelfs somber, bij het gerechtelijk invorderen. Geen FOD Economie hier als objectieve controle-instantie, maar wel de eigen Nationale Kamer van Gerechtsdeurwaarders. Dat klinkt alsof een voetbalclub zelf kan bepalen wie van de eigen club, een gele of rode kaart krijgt. Het resultaat laat zich raden. Bovendien stapelen de boetes zich op en is het aan gerechtsdeurwaarders zelf om zich “socialer” op te stellen dan wat in hun wet uit 1976 op gerechtelijk invorderen voorzien is. Iedereen kent de voorbeelden van parkeerboetes van 50 euro die oplopen tot meer dan 1000 euro. Dat kan allicht in het gerechtelijke invorderen, via deurwaarders, en niet via het minnelijk invorderen. Daar kan het bedrag nooit oplopen. Bovendien krijgt de schuldeiser in dit verhaal, een telecomleverancier of een gasprovider, pas het basisbedrag als alle deurwaarderskosten zijn betaald. En wat vindt u als kijker van Z-Mediation van de bewering dat de eerste aanmaningskost gratis is, maar wel te recupereren via de lopende rechtszaak nadien? Aberrant, zo krijg je alles uitgelegd.
Daarom is de reeks Z-Mediation van de Nationale Kamer van Gerechtsdeurwaarders een gevaarlijk concept dat eigen waarheid verpakt als enige echte waarheid, waar geen plaats is voor nuance en andere, ja zelfs correcte info, onder het label van een (nu nog) geloofwaardig merk als Kanaal Z. En Kanaal Z, die ondergaan deze ondergraving van een sterk merk, en ze weten het niet. Nu wel.
Het is gewoon een commercieel verhaal, een zelfverheerlijking met impact op de schuldeiser, en dat na een covid-19-periode die veel mensen in een onverwachte financieel negatieve spiraal deed belanden. 
In Nederland ligt ook inspiratie voor de beleidsmakers in ons land, en het werkt fantastisch goed. Het heet WIK (Wet Incasso Kosten), het klopt, het slaat en het zalft en iedereen wordt er beter van, van schuldeiser tot schuldenaar, het is streng gereglementeerd waarbij dus profiteurs die kosten na kosten op elkaar stapelen, deurwaarders of andere advocaten, buitenspel worden gezet.
Als we met Socrem een sociaal verantwoord creditmanagement (lees invordering) voorstaan, dan is Z-Mediation laakbaar. Wie betaalt, krijgt het woord, dat is niet de maatschappij waar Socrem zich mee kan verzoenen. En waar het zich zal blijven tegen verzetten.
Socrem vraagt dus een publiek debat, dat mag, ja moet misschien op televisie, in de Kamers, in de krant waar iedereen over de feiten en cijfers kan oordelen, waar topjournalisten ooit hun beste pen en onderzoekswerk op hebben geslepen (zie bijlage De Tijd, juni 2019). Met alle vertegenwoordigers en stakeholders: schuldenaars in de eerste plaats, schuldeisers, werkgevers, financiêle instellingen, politici, gerechtsdeurwaarders, Socrem en kabinetten. 
En laten we dan maar eens de analyse maken welke maatschappij we in België willen zijn. 

PS Interessant artikel van een tijd geleden waar onderzoeksjournalistiek de verbanden heeft blootgelegd
De moneymakers van de schuldenindustrie | De Tijd